Sanal Dedektifler Dijital İz Peşinde: Özel Araştırmacılar Siber Delilleri Nasıl Topluyor?

Dijital Verilerin Arasındaki Gerçeği Aramak
Günümüz dünyasında neredeyse her olayın izi dijital ortamda bir şekilde saklanıyor. Metin mesajları, e-postalar, sosyal medya hareketleri, silinmiş dosyalar… Her biri, çözülmesi gereken bir bilmecenin parçası olabilir. İşte bu noktada devreye dijital adli bilişim giriyor.

Dijital Adli Bilişim Nedir?
Dijital adli bilişim, elektronik cihazlardan veri toplama, bu verileri analiz etme ve gerektiğinde yasal süreçlerde kullanılabilecek şekilde raporlama sürecidir. Bilgisayarlar, cep telefonları, sabit diskler, bulut depoları ve sosyal medya hesapları gibi dijital kaynaklar analiz edilir. Sadece görünen veriler değil; silinmiş mesajlar, geçmiş konum verileri, tarayıcı geçmişleri ve gizlenmiş dosyalar da bu kapsamda incelenir. Amaç, bu dijital ipuçlarını delil niteliğinde kullanmaktır.

Özel Dedektiflerin Yeni Yüzü
Geçmişin trençkotlu, kamera taşıyan dedektiflerinin yerini artık ekran başında çalışan, karmaşık veri analizleri yapan profesyoneller aldı. Bugünün özel dedektifleri; hukuka uygun şekilde hareket eder, detaylı döküm hazırlar, çevrimiçi davranışları takip eder ve büyük resme odaklanır. Geleneksel kolluk kuvvetlerinden farklı olarak birebir çalışırlar; aldatma vakalarından iş yerindeki veri sızıntılarına, çevrimiçi tehditlerden sahte profillere kadar çok sayıda konuda hizmet verirler.

Dijital Adli İncelemelerin Kullanıldığı Başlıca Alanlar
Bu tür tekniklerin kullanıldığı bazı yaygın senaryolar şunlardır:

• İlişki ve Aile Davaları: Aldatma şüphesi, gizli hesaplar, çocukların dijital güvenliği.

• İşyeri İncelemeleri: Gizli veri sızıntıları, şirket cihazlarının kötüye kullanımı.

• Siber Suçlar: Sahte sosyal medya hesapları, tehdit mesajları, dijital takip.

• Boşanma Süreçleri: Gizlenmiş banka hesapları, maddi varlıkların tespiti.

Bu tür durumlarda dijital veriler, şüpheleri doğrulayan sessiz tanıklar gibidir.

Kullandıkları Araçlar ve Teknikler
Özel dedektiflerin dijital adli incelemelerde kullandığı bazı başlıca araçlar şunlardır:

• GPS takip kayıtları

• Sosyal medya analiz araçları

• Adli görüntüleme yazılımları

• Silinmiş dosya kurtarma programları

• Anahtar kelime tarama sistemleri
  Bazı uzmanlar yapay zeka destekli yüz tanıma yazılımları ya da deepfake analiz sistemleri de kullanabilir. Ancak bu araçlar doğru şekilde kullanılmadığında hukuki geçerliliğini yitirebilir.

Adım Adım Dijital Adli Soruşturma Süreci
Bir dijital adli inceleme süreci genellikle şu adımlarla ilerler:

1. İlk danışma: Olay hakkında bilgi toplanır ve hedefler belirlenir.

2. Cihazların temini: İlgili cihazlara yasal izinle erişim sağlanır.

3. Veri yedekleme: Orijinal veriye zarar verilmeden birebir kopyalar alınır.

4. Analiz: Mesajlar, geçmiş kayıtları, silinmiş içerikler ve daha fazlası incelenir.

5. Raporlama: Tüm bulgular zaman damgası ve görsellerle birlikte rapor haline getirilir.

Yasal Sınırlar İçinde Kalmak Neden Önemli?
Bu alanda çalışan uzmanlar, yasal sınırların dışına çıkmadan veri toplamaya özen gösterir. Özel dedektifler; kişisel gizlilik yasalarına uyar, cihazlara yalnızca yazılı izinle erişir, yetkisiz takip veya dinleme işlemlerinden kaçınır ve her adımı belgelendirir. Aksi halde elde edilen veriler hem geçersiz sayılır hem de yasal sorun doğurabilir.

Neden Profesyonel Yardım Şart?
Her ne kadar teknolojiye hakim bireyler kendi araştırmalarını yapabileceğini düşünse de, dijital adli bilişim uzmanları hem teknik bilgiye hem de hukuk bilgisine sahiptir. Bilgilerin yanlışlıkla silinmesi, sürecin geçersiz hale gelmesi gibi riskleri ortadan kaldırırlar. Bu nedenle özel dedektif desteği, çoğu zaman sürecin güvenli ve yasal şekilde yürütülmesini sağlar.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI