Prof. Dr. Zafer Karaer: ‘Kenelerle mücadelede 23 yıldır aynı hatalar tekrarlanıyor’

Kenelerle mücadelede aynı döngü tekrar ediyor

Türkiye’de ilk kez 2002 yılında kamuoyunun gündemine giren Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı, yaz aylarının yaklaşmasıyla yeniden artış gösterdi. Konuyla ilgili açıklama yapan Parazitoloji Uzmanı Prof. Dr. Zafer Karaer, 23 yıldır etkili ve sürdürülebilir mücadele yöntemlerinin hayata geçirilemediğini söyledi. Karaer, “Aynı hataları tekrar ediyoruz, kenelerle mücadele yılın sadece belli dönemlerine sıkıştırılamaz” ifadelerini kullandı.

Keneler tüm yıl boyunca risk taşıyor

Kenelerin sadece yazın değil yıl boyunca risk oluşturduğunu belirten Karaer, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında yeniden aktif hale geldiklerini hatırlattı. “Keneler kışın inaktif dönemlerini geçirir ancak sıcaklıklarla birlikte yeniden ortaya çıkarlar. Mücadele stratejilerinin sadece yaz aylarına sıkıştırılması yeterli değil” dedi.

Doğru müdahale yöntemleri neler olmalı?

Karaer, araziye çıkan çiftçi, çoban, piknikçi ve saha çalışanlarına yönelik alınması gereken önlemleri detaylandırdı. Koruyucu açık renkli kıyafetler, çorap içine sokulan paçalar ve mümkünse çizme giyilmesi gerektiğini vurguladı. Günlük vücut kontrolünün önemine dikkat çeken Karaer, kulak içi, saç dipleri, koltuk altı gibi bölgelerin aynayla incelenmesini önerdi.

Vücuda yapışan kenenin en yakın sağlık kuruluşunda çıkarılması gerektiğini, sağlık hizmetine ulaşım mümkün değilse çıplak elle temas edilmeden uygun araçlarla alınarak alkol, kolonya ya da tentürdiyotla bölgenin temizlenmesi gerektiğini ifade etti. Kenenin ayrıca alkol ya da çamaşır suyu dolu bir kapta muhafaza edilerek sağlık birimlerine teslim edilmesi gerektiğini belirtti.

Tek tip ilaçlama çözüm değil

Kenelere karşı sadece büyükbaş hayvanlara yönelik akarisit uygulamalarının yetersiz olduğunu vurgulayan Karaer, doğada kemiricilerden yaban domuzlarına pek çok ara konak bulunduğunu söyledi. “Direnç gelişimini izlemeyen tek tip ilaçlama ekosisteme zarar veriyor, sorunu büyütüyor” dedi.

Epidemiyoloji temelli haritalama yapılmalı

Karaer, kalıcı çözüm için epidemiyoloji temelli ulusal haritalamanın zorunlu olduğunu belirtti. TÜBİTAK tarafından ‘veri toplama’ gerekçesiyle reddedilen projelerin yeniden değerlendirilmesi çağrısında bulundu. Ankara, Bolu ve Kırşehir hattında yürüttükleri üç yıllık model çalışmanın sonuçlarının rafta kalmaması gerektiğini ifade etti.

Akademide yapısal sorunlar araştırmayı engelliyor

Üniversitelerde bilimsel kalite yerine yayın ve puan odaklı sistemin nitelikli projelerin önünü kestiğini söyleyen Karaer, “Uzun soluklu araştırmalar bu sistemde destek bulamıyor. Akademik yükselme kriterleri bilimsel üretkenliği değil, sayı üzerinden ilerliyor” dedi.

‘Kenelerle birlikte yaşamayı öğrenmek zorundayız’

Prof. Dr. Karaer, KKKA ve benzeri salgın hastalıklara karşı etkili mücadelenin yalnızca bilim temelli ve uzun vadeli epidemiyolojik çalışmalarla mümkün olacağını vurguladı. “Kenelerle birlikte yaşamayı öğrenmek zorundayız; ancak bu, bilime kulak vermekle mümkün” dedi.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI