Modern İnsan ve Neandertal Arasındaki Genetik Buluşmanın Zamanı Artık Daha Net: Çiftleşme 7.000 Yıl Sürdü

Antik genomlarla yapılan analizler tarihe ışık tuttu
Avrupa ve Asya'daki erken dönem modern insanlara ait DNA örnekleri üzerinde yapılan yeni bir analiz, Neandertallerle Homo sapiens türü arasında yaşanan genetik etkileşimin en hassas tarihlerini ortaya koydu. Çalışmaya göre, çiftleşme yaklaşık 50.500 yıl önce başladı ve 7.000 yıl kadar sürdü.

Araştırmaya göre bu uzun dönemli genetik temas sonucunda, Avrasya kökenli bireylerin genomlarının yaklaşık %1 ila %2’si Neandertal kökenli genlerden oluşuyor. Elde edilen genom verileri, Neandertallerin yok olmaya başladığı döneme kadar modern insanlarla genetik temasın devam ettiğini gösteriyor.

Araştırmanın merkezinde 58 antik genom yer alıyor
Berkeley Üniversitesi'nden moleküler biyolog Priya Moorjani’nin kıdemli yazarlarından biri olduğu çalışmada, 58 antik Homo sapiens genomu ve 275 modern insanın genetik verileri analiz edildi. Araştırmacılar, önceki tahminlerin aksine, çiftleşmenin tek seferlik bir olay değil; binlerce yıl süren, çok gruplu bir etkileşim olduğunu ortaya koydu.

Neandertal-Homo sapiens çiftleşmesinin yaklaşık 47.000 yıl önce başladığı, Afrika’dan Avrasya’ya göçün ise yaklaşık 43.500 yıl önce tamamlandığı belirlendi. Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nde yapılan bağımsız bir analiz de bu tarihi doğruladı.

Gen akışının etkileri hâlâ genomlarımızda
Çalışma, Neandertal genlerinin modern insan genomlarında nasıl yayıldığını ve bazı bölgelerde neden hiç bulunmadığını da araştırdı. 'Neandertal çölleri' olarak adlandırılan bu boşluklar, bazı Neandertal genlerinin insan genomundan hızla elendiğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar bu bölgelerdeki varyantların modern insanlar için ölümcül olabileceğini düşünüyor.

Ayrıca, bağışıklık sistemi, deri pigmentasyonu ve metabolizma ile ilişkili olan bazı Neandertal genlerinin günümüzde hâlâ yaygın olduğu görüldü. Bunlar arasında koronavirüse karşı koruyucu etkiler sağlayan gen varyantları da bulunuyor.

Doğu Asyalılar neden daha fazla Neandertal geni taşıyor?
Araştırma, Doğu Asyalıların Neandertal genlerini Avrupalılardan yaklaşık %20 daha fazla taşımasının nedenini de açıklamaya çalışıyor. Bu farkın, gen akışının farklı coğrafyalarda farklı sürelerde gerçekleşmiş olmasından kaynaklandığı düşünülüyor. Iasi ve ekibi, bu farklılıkları modellemek için daha karmaşık matematiksel yaklaşımlar geliştirdi.

Bilimsel yöntemler nasıl gelişti?
Moorjani, 2016 yılında geliştirdiği yöntemle eksik antik genomları kullanarak gen akışı tarihlerini saptayabilmişti. Bu çalışmada ise daha fazla veri ile bu yöntem geliştirildi. Manjusha Chintalapati, tüm örneklerin birlikte modellendiğini ve bu sayede geçmişe dair daha net bir resmin elde edildiğini belirtti.

Sonuç olarak, modern insanların Neandertallerle olan ilişkisi sadece tarihsel değil, genetik olarak da bugünümüzü şekillendiriyor. Araştırmalar, insan türünün genetik çeşitliliğinin nasıl oluştuğunu ve bu çeşitliliğin çevresel koşullara nasıl uyum sağladığını anlamamızda büyük önem taşıyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI