Sıfır Atık Hareketi 8. yılında: 74,5 milyon ton atık geri kazandırıldı, ekonomiye 256 milyar TL katkı sağlandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde 27 Eylül 2017’de başlatılan Sıfır Atık Hareketi sekizinci yılına ulaştı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen proje, “8. Yılında 8 Milyar İnsan İçin” sloganıyla sürdürülüyor. Bu kapsamda “#SıfırAtıkla8Yıl” etiketiyle sosyal medyada bilinçlendirme kampanyaları düzenlenecek.

8 yılda elde edilen kazanımlar

Proje kapsamında 205 bin binada Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ne geçildi. 2017’de yüzde 13 olan geri kazanım oranı, 2024 itibarıyla yüzde 36,08’e yükseldi. Türkiye 2035 yılında bu oranı yüzde 60’a çıkarmayı hedefliyor.

Şimdiye kadar 32,5 milyon ton kağıt-karton, 9,1 milyon ton plastik, 3,1 milyon ton cam, 6,4 milyon ton metal ve 23,4 milyon ton organik atık geri dönüştürüldü. Toplam 74,5 milyon ton atığın ekonomiye katkısı 256 milyar TL olarak hesaplandı.

Enerji tasarrufu sayesinde 40 milyon hanenin yıllık elektrik tüketimine eş değer 227,3 milyar kilowatt saat enerji kazanıldı. Ayrıca 552,7 milyon ağacın kesilmesi önlenirken, 150 milyon ton karbondioksit salımının engellenmesiyle 30 milyon aracın yıllık emisyonuna denk bir tasarruf sağlandı.

Sıfır Atık Mavi Hareketi

10 Haziran 2019’da başlatılan Sıfır Atık Mavi kapsamında bugüne kadar yaklaşık 585 bin ton deniz çöpü toplandı. 2025 itibarıyla 28 kıyı ilinde yeni eylem planları uygulamaya alındı.

Depozito yönetim sistemi

Sıfır Atık Projesi, Türkiye Çevre Ajansı tarafından yürütülen Depozito Yönetim Sistemi ile destekleniyor. İlk olarak Ankara’nın Kızılcahamam ilçesinde başlatılan uygulama, Sakarya, Samsun, Erzurum, Konya, Gaziantep, Mersin ve İzmir’e yayıldı. Bugüne kadar 5,8 milyon tek kullanımlık içecek ambalajı geri kazanıldı. Projenin 81 ile yayılmasıyla yılda 520 milyon avro kazanç sağlanması öngörülüyor.

Küresel ölçekte tanınırlık

Türkiye’nin öncülük ettiği proje, 2022’de Birleşmiş Milletler tarafından 30 Mart’ın “Uluslararası Sıfır Atık Günü” ilan edilmesiyle küresel boyut kazandı. Emine Erdoğan, BM Genel Kurulu’nda düzenlenen özel oturumda konuşma yaparak kurula hitap eden ilk Türk lider eşi oldu. Ayrıca başkanlığını üstlendiği “BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu” 2023’te resmen kuruldu.

BM’de başlatılan “Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı”na ise 114 ülkeden 15 binin üzerinde kişi imza verdi. 50’den fazla lider eşi ve uluslararası kuruluş temsilcisi de beyana destek verdi.

Ödüller ve uluslararası işbirlikleri

Sıfır Atık Projesi bugüne kadar BM Gıda ve Tarım Örgütü, UNDP, UN-Habitat, Dünya Bankası ve Akdeniz Parlamenter Asamblesi gibi kurumlar tarafından çeşitli ödüllere layık görüldü. Ayrıca farklı ülkelerden lider eşleri, projeden ilham alarak Türkiye ile işbirliği yapma talebinde bulundu.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI