Mikroplastikler Salatalarla Soframıza Kadar Geliyor: Gıda Yoluyla Plastik Maruziyeti Artıyor
Avustralyalı bilim insanlarının yaptığı kapsamlı araştırma, tarım ürünleri aracılığıyla insan vücuduna mikroplastik geçtiğini ortaya koydu. Plastik katkı maddeleri sağlığı ciddi şekilde tehdit ederken, bilim insanları bu sessiz krize karşı önlem çağrısında bulunuyor.
Mikroplastiklerin gıdaya geçişi endişe yaratıyor
Avustralyalı çevresel biyoteknolog Joseph Boctor’un öncülüğünde yürütülen ve yaklaşık 200 bilimsel çalışmanın analiz edildiği araştırma, plastiklerin ve bu plastiklerde kullanılan kimyasalların tarım topraklarına, oradan da insan gıdalarına nasıl geçtiğini gözler önüne serdi.
Tarım topraklarında plastik birikimi artıyor
Avrupa ve Kuzey Amerika’da her yıl yüz binlerce ton mikroplastiğin tarım topraklarına karıştığı belirtiliyor. İngiltere’de yalnızca gübre ve katkı maddeleri yoluyla yılda 22.500 ton mikroplastik toprağa giriyor. Tarımda kullanılan plastik örtüler, kanalizasyon çamurları, biyokatılar ve organik gübreler de bu kirliliğin başlıca kaynakları arasında yer alıyor.
Bitkiler mikroplastikleri doğrudan emebiliyor
Araştırmaya göre, mikroplastik parçacıkları bitkilerin gözeneklerinden doğrudan emilebiliyor. Ayrıca kökler aracılığıyla su yoluyla taşınarak bitki dokularına ulaşabiliyor. Endositoz gibi hücre içi mekanizmalarla plastiklerin doğrudan bitki yapısına geçtiği saptandı.
İnsan sağlığı üzerinde ciddi riskler
Joseph Boctor, ‘Bu mikroplastikler, gıda üreten toprakları bir plastik çöplüğüne çeviriyor.’ diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekti. Araştırmada mikro ve nanoplastiklerin kalp damar sağlığı, hormonal dengeler, doğurganlık ve DNA bütünlüğü üzerinde ciddi zararlara yol açabileceği ifade edildi. Özellikle hamilelik döneminde bazı plastik bileşenlerin fetüse geçebildiği bildirildi.
Katkı maddeleri de büyük risk taşıyor
Plastiklerle birlikte gıdalara taşınan katkı maddeleri arasında ftalatlar ve PBDE’ler öne çıkıyor. Ftalatların hormon ve üreme sistemi üzerinde olumsuz etkileri bulunduğu, PBDE’lerin ise karaciğer, tiroid, bağışıklık ve üreme sistemlerinde toksik etkiler yarattığı ve kanser riskiyle bağlantılı olduğu belirtildi.
‘Bu kriz sessizce gelişiyor’ uyarısı
Boctor, ‘Bu inceleme, görünmeyen bu tehlikeyi gün yüzüne çıkarmayı ve düzenleyicilere ışık tutmayı amaçlıyor.’ diyerek, plastik kirliliği krizinin kontrolsüzce büyüdüğünü ve insan sağlığının tehdit altında olduğunu vurguladı. Bu tür plastik etkilerinin biyolojik sistemlerde sessizce ve düzenli biçimde geliştiğini ifade ederek acil önlem çağrısında bulundu.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
