Canan Dağdeviren’in Çığır Açan Buluşu, Tarihi Uzay Yolculuğunda Gökyüzüne Uçtu

Tarihi bir an: Kadınlardan oluşan ilk uzay mürettebatı
14 Nisan 2025 tarihinde, tarihi bir uzay yolculuğunda ilk kez tamamı kadınlardan oluşan bir ekip uzaya çıktı. Bu yolculuğa Türk bilim insanı Doç. Dr. Canan Dağdeviren’in geliştirdiği, meme kanseri teşhisi konusunda devrim yaratacak giyilebilir ultrason cihazı da eşlik etti. Massachusetts Institute of Technology (MIT) bünyesinde çalışan Dağdeviren’in buluşu, kadınların her gün ultrason taraması yapabilmesini mümkün kılıyor ve bu sayede meme kanseri erken teşhisinin önünü açıyor. Cihaz, elektronik sütyen şeklinde tasarlanmış ve kadınlar tarafından günlük yaşamda rahatça kullanılabiliyor.

Canan Dağdeviren’in buluşunun arkasındaki hikaye
Bu cihaz, Dağdeviren’in teyzesinin meme kanseri nedeniyle kaybının ardından hayat buldu. Teyzesinin anısını yaşatmak için tasarlanan giyilebilir ultrason cihazı, meme kanserinin erken teşhisinde önemli bir rol oynayarak, yılda 11 milyon kadının hayatını kurtarma potansiyeline sahip. Cihaz, herhangi bir sütyenin içine yerleştirilebiliyor ve meme üzerinde baskı yapmadan, radyasyonsuz ultrason taramaları yapabiliyor. Cihazın çözünürlüğü geleneksel ultrason ile benzer olup, 8 santimetreye kadar derinlikte görüntüleme yapabiliyor.

Canan Dağdeviren’den tarihe not düşen açıklama
Dağdeviren, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, bu buluşunu "tarihte ilk kez tamamı kadınlardan oluşan uzay ekibiyle" uzaya gönderdiğini belirtti. Bu anı, Atatürk Cumhuriyeti’nin eşitlikçi eğitim sisteminde yetişen bir birey olarak tarihe not düşmek olarak nitelendirdi ve "İstikbal göklerdedir" diyerek geleceğe umut ışığı olmayı amaçladığını vurguladı.

Uzay yolculuğunda eşlik eden kadın mürettebat
Blue Origin tarafından gerçekleştirilen bu tarihi yolculukta, şarkıcı Katy Perry, gazeteci Lauren Sanchez, Gayle King, eski NASA roket bilimcisi Aisha Bowe, bilim insanı Amanda Nguyen ve film yapımcısı Kerianne Flynn gibi ünlü kadınlar yer aldı. Bu yolculuk, kadınların uzayda daha fazla yer almasının önünü açmayı hedefliyor.

Canan Dağdeviren kimdir?
1985 doğumlu Canan Dağdeviren, eğitimini Türkiye’de tamamladıktan sonra ABD'ye yerleşti ve burada birçok çığır açan buluşa imza attı. MIT Media Lab’da çalışmalarını sürdüren Dağdeviren, giyilebilir biyosensörler, akıllı ilaç salım cihazları ve esnek kalp pilleri gibi teknolojilerle dikkat çekiyor. Ayrıca, Forbes dergisinin “30 Yaş Altı 30 Bilim İnsanları” listesinde yer aldı.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI